Соңғы ЖАҢАЛЫҚТАР
"Көмектесіңіздер, ол өлуі мүмкін": Алматыда 5 жасар бала көршілердің ортақ тобына хабарлама жіберіп, анасын құтқарып қалды
Бишімбаев ісі бойынша сотқа қатысқан ресейлік журналист Ксения Собчак Қазақстандағы "ұят" ұғымын сынға алды
"Біреу итеріп жіберген": Ақтөбеде 22 жастағы келіншек үшінші қабаттан құлаған
Алматы облысында қыздарын зорлады деп айыпталған ер адам сотқа тартылды
"Қорғауға міндетті және қорғайды": Адвокаттар алқасы Бишімбаевтың қорғаушыларына қысым көрсетуді тоқтатуды талап етті
Астанада салауатты өмір салтын насихаттауға 120 миллион теңгеден астам ақша бөлінбек
"Кеңес Одағында өмір сүргіміз келе ме": Индустрия министрі бағаны бақылау баяғыны еске салатынын айтты
"Ол батыстың санкцияларынан қорықты": Продюсер Димаш Құдайбергеннің Игорь Крутоймен қарым-қатынасын не үзгенін айтты
Бишімбаевтың қайғылы жағдайдың алдында көріпкелге ақша аударғаны анықталды
Қазақстандық шенеунік мемлекеттік қызметкерлердің жалақысы мен үстемақысын арттыруды ұсынды
БАРЛЫҚ ЖАҢАЛЫҚТАР
Сұрақтар мен жауаптар
Сұрақ қою
Компьютер және интернет категориясындағы басқа сұрақтар
Сүйінші сұрау мәтіні бар ма?
1
1
1
1
1
Cайтқа кіру
Ең танымал
Барлық айдарлар
Мақал-мәтелдер
49
Қазақтың салт-дәстүрлері
14
Эссе мен шығармалар жиынтығы
23
Нақыл сөздер
7
Жұмбақтар
2
Білім, ҰБТ
207
Денсаулық
192
Махаббат
18
Мерекелер
25
Тарих
54
Құттықтау тілектер
39
Сценарий
6
Үйлену тойы
13
Дін
81
Кино мен ТВ
2
Ұстаздарға
13
Танымал тұлғалар
90
Қазақ әдебиеті
121
Компьютер және интернет
17
Қазақстанның көрнекі жерлері
20
Әлем бойынша
38
Қоғам және саясат
70
Жануарлар және өсімдіктер
58
Жұлдызнама және жорамал
17
Түс жору
17
Ғылым және техника
49
Сән және сұлулық
48
Заңгерлік кеңес
17
Әртүрлі
250
Қаржы кеңесшісі
11
Ойындар
10
Сүйіншіге ұл туса бермегі көп,
Әзер болса астында аты қалған.
Қыз туғанда "қырсықтың келгені!" деп,
Қырын қарап еркегі жатып алған... -
деп суреттейді. Немесе "Қозы Көрпеш-Баян сұлу" жырында сүйінші сұрауға келген сақау кемпір дүниеге қыз келгенін жеткізгенде, қыз тудыға көңілі толмаған дүниеқор Қарабай сүйінші берудің орнына кемпірді сегіз өрме бұзау тіс қамшымен сабап, басын жарады.
Ақын осы арқылы қаражүрек, қатігез, мейірімсіз Қарабайдың сараңдығын әшкерелеп отыр.
Нәрестені атасына, нағашысына немесе әкесіне көрсетіп көрімдік алу дәстүрі де - ертеден ел ішіне кең таралған салт. Баланы қолына алып қуанышқа бөленген атасы:
Ақ тілек, ал ақ тілек!
Балбыраған бал білек.
Аулың толы мал, білек,
Атаңның тілін ал, білек.
Ақ тілек, ал ақ тілек,
Атаң кәрі шал, білек,
Отынға өзің бар, білек.
Ерте тұрып ерінбей,
Еңбек істе қар күреп... -
деп бата беріп, маңдайынан иіскейді. Көрімдікке ат мінгізу, шапан кигізу - ертедегі ел дәстүрі.
Сүйінші. Жас нәрестенің дүниеге келуі жанұя мүшелеріне, ата-анасына, ата-әжесіне, туған-туыстарына, нағашы жұртына үлкен қуаныш әкелген. Әкесі мен атасы отбасын асырау қамамыен мал соңында немесе аңда жүрген уақытта нәресте өмірге келсе, қуанышты хабарды жылдам жеткізу үшін ат ерттеп мініп, түзде жүрген атаныә немесе әкенің алдынан шығып, сүйіншісін сұрайтын болған.
Хабаршы сүйіншеге не сұраса соны беретін болған. Ол ең алдымен ат терлетіп қуанышты хабар жеткізушінің еңбегін бағалау болса, екіні жағынан, жақындықтың белгісі болып есептелген. Тіпті үстіндегі киімін, сауыт-сайманын, астындағы атын да сүйінші сұраушыға сыйға тартқан мырзалар өмірде кездеседі. Бұндай салт-дәстүр көбінесе бала көрмей жүріп, ұл бала туғанда соның құрметіне жасалатын болған.
Қазақтың көрнекті ақын қызы Фариза Оңғарсынова өзінің "Бабам қазақ" атты өлеңінде осы дәстүрді:
Бабам қазақ қаншама бала сүйген,
Мұрагерім болса деп мақсат қылып.
Ұл дауысы шыққанда қараша үйден
Атан сойып той қылған, ат шаптырып.