Каспийге сыр 

Шынар Түйешиева

Біледі тіршіліктің бағасын кім? 

Көтердің қуанышын, қазасын мың. 

Бұлқынады өзіңдей шалқар шабыт, 

Ей, теңіз, нені біліп аласұрдың? 

Мұңымды айтсам қалайша ұтылмақпын? 

Қамқор болып, біреудің құтын бақтың. 

Салғырттау боп қарадың кейбіреуге, 

Сөйтіп оның өмірін жұтып жаттың... 

Ойлар мүжіп, бір толқып, бір басылдым, 

Сенен басқа сырымды тыңдасын кім?! 

О, Каспий, саған ғана ақтарылам, 

Сен менің жанымды ұғар мұңдасымсың! 

 

(Шардара теңізі. Жалғасы)

Теңізге аят оқиды күңіреніп. 

Жер де басқа секілді, аспан өңге, 

Елегізем келгендей басқа әлемге. 

Жартыкеш Ай тереңнен қалқып шығып, 

Тұрады да қояды тас төбемде. 

Айламен, оймен басқарып 

Алапат асау жылдарды, 

Теңізбен шандып тастадық 

Тентіреп көшкен құмдарды. 

Жан-жақты ұлы тұмшалап, 

Шулайды толқын тоғанда. 

Даланың қысы жыл санап 

Барады суып, Содан ба? 

– Ол, рас, – дейді ғалымдар, 

Ғалымдар айтса - нанасыз. 

Кешегі мақпал шағылдар 

Ызғырық ескен қара сыз. 

Тәйірі, не тұр көк мұзда, 

Қорқатын кезден жырақпыз. 

Қатал боп кеткен жоқпыз ба 

Ауамен бірге бірақ біз? 

Шардара теңізі 

Есенғали Раушанов
 

Мына теңіз астында қорым қалған, 

Шағалалар кетпейді со бір маңнан. 

Маған таныс секілді бала күннен 

Мен көрмеген айқұлақ қоңыр қорған. 

Жиекке кеп үзілген жолдар ана, 

Толқиды су – әруақтар қорлана ма! 

Менің де бір қимасым жатқан сынды 

Мен өмірде көрмейтін сол молада. 

Құлағыма солардың үні келіп, 

He бітірдім деймін мен тірі болып. 

Тұсап тастап есегін Қоңырат шал, 

(Теңіз жағасындағы ой. Жалғасы)

Уа, табиғат, өзің неткен құпияңа беріксің?!
Өрлігіңе, көрігіңе - бар сырыңа жерікпін.
Тауыңның да, дауылдың да, теңіздің де сыры мол, -
Мен ғана тек бұл өмірге құпиясыз келіппін.
Толқыным жоқ теңіз болып тулар едім тағатсыз,
Қыран болып қалықтар ем жаралыппын қанатсыз,
Туғызыпсың дүниеге бір - ақ құлаш бой беріп,
Болар едім асқар таудың төсіндегі абат қүз.
О табиғат! Жараттың ба адамды әлде күңкілдек
Жер бетінде бос қыбырлақ тірлік етіп жүрсін деп, -
Әлде теңіз айбаты мен асқар таудың өрлігін
Өзі көріп, өзі үйреніп, сондай бола білсін деп!

Теңіз жағасындағы ой

Мекен етіп көкшіл теңіз, көкшіл аспан ортасын,
Тұрмын басып құзар таудың қына басқан жартасын.
Төменде мың иретіліп бұрқыраса көк толқын,
Төбемде шың шуақтайды күнге тосып арқасын.
Теңіз, Теңіз?... Теңіз неткен, теңіз неткен ашулы!
Білмейді екен бұ жалғанда ол ашуын бір басуды!
Көкжал толқын айбат шегіп мүйіздесе жағаны,
Жалына кеп жартастардың күс-күс қолы асылды.
Төбемде шың бойын ылғи өрлік, паңдық билеген,
Әлгі айбатты ақ толқынды теңізге бас имеген.
Күн ғана оны еміреніп маңдайынан сүйеді, -
Екеуінің ортасында тұрмын аң - таң күйде мен.
 

Теңізге мынау қарашы, 

Жетпейді көздің шарасы. 

Кеткендей боп тұр астасып, 

Аспан мен жердің арасы. 

Мұнда жоқ кінә-кек деген, 

Мұнда жоқ шет пен шек деген. 

Сан бақыт мұнда бүршіктеп, 

Сан мұрат мұнда көктеген. 

Оған жат қайғы-қасірет, 

Айтары ерлік өсиет. 

Теңіздің теңіз екенін 

Тану да үлкен қасиет. 

Төлеген Айбергенов