Хэллоуин деген қандай мереке?

Хэллоуин бүкіл әлемде 31 қазанда, барлық әулиелердің католик күні қарсаңында тойланады (ол 1 қарашада тойланады). Әр елде әулиелер мерекесі түрліше аталады. Мысалы, Латын Америкасында – Өлгендер күні.
Бұрын бұл мереке егін жинау маусымының соңында болатын. Жердің сыйлықтары үшін Құдайға ғана емес, өз ата-бабаларына да алғыс айту керек деп есептеліп келген. Бұл –ежелгі, пұтқа табынушылық дәстүрдің жаңғырығы.
Англия мен АҚШ-та қайтыс болған туыстарын 1 қараша қарсаңында еске алады. Бұл All Hallows Evening (аудармасы – барлық әулиелер кеші) немесе ескі ағылшын тілінде All hallow ees деп аталады. Яғни  мерекенің атауы осыдан келіп шыққан – Хэллоуин, 31 қазан күні тойланады.
Тарихшылар бұл мереке бастапқыда егін жинау маусымының аяқталуымен және жылдың қараңғы бөлігінің басталуымен байланысты болған деп санайды. Бұл мерекені Британия аралдарында тұратын халықтар тойлаған.
Жергілікті кельттер оны Самайн деп атаған, ол «жаздың батуы» деп аударылады. Бұл мерекенің өліммен байланыстылығы осыдан кеп шығады. IV-V ғасырларда бұл аймаққа христиандықтың келуімен мерекеге жаңа мағына берілді: қасиетті шіркеу мен қайтыс болған ата-бабаларды еске алу күні болып өзгерді.
Оны негізінен ирландтар мен шотландтар тойлағн. XIX ғасырдың екінші жартысында олардың көпшілігі АҚШ-қа қоныс аударды. Бір кездері таза аймақтық дәстүр әлемге әйгілі мерекеге айналып, мүлдем басқа мағынаға ие болады. ХХ ғасырдың басынан бастап Хэллоуин өлгендерді еске алу мерекесі емес, зұлым рухтарға арналған мереке болып өзгерді.
Тарихшылардың пікірінше, мерекенің мәні Хэллоуин карнавалдарын ұйымдастыру дәстүріне байланысты түбегейлі өзгерді. Ол тек ХХ ғасырда АҚШ-та пайда болды: кішкентай балалар зұлым рухтардың костюмін киіп, үйлерді аралап, кәмпиттер сұрайтын.
ХХ ғасырдың аяғында бұл мерекеге киіну дәстүрі бүкіл әлемде танымал бола бастады. 
Америкада Хэллоуиннің тағы бір атрибуты – асқабақ пайда болды. Бұл көкөністі жинау маусымы қазан айында келеді.
Асқабақтан «Джек шамы» деп аталатын шам ойылып жасалады. Ирландиялық ортағасырлық аңыз бойынша, Джек есімді фермер сайтанды алдап,  одан қайтыс болғаннан кейін жанын тозаққа жібермеуге уәдесін алады. Алайда фермерді күнәлары үшін жұмаққа жібермегендіктен, сайтан досына «көмектесті» – Джек өз жолына жарық түсіруі үшін оған тозақ отынан көмір берді. Сөйтіп шалқаннан ойып шам жасап, ішіне көмір салады. Содан бері Джектің шамы – қараңғыда әрлі-берлі жүретін, жаны тыныш таппаған адам символы.
Католик дініне сәйкес, мұндай жандар тазару орнында болады. Алайда католик шіркеуінде де, православие шіркеуінде де зұлым рухтардың құрметіне арналған мереке құпталмайды.
Батыс елдерінде Хэллоуинде үйлерін тек асқабақ шамдарымен ғана емес, қорқынышты фильмдердің түрлі атрибуттарымен безендіру әдетке айналған. Мысалы, қолдан жасалған өрмекші торы болуы мүмкін. Көбінесе үйлерді елес немесе мыстандардың мүсінімен безендірген.