Соңғы ЖАҢАЛЫҚТАР
Психолог балаға дауыс көтеретін ата-аналарға ашуды ауыздықтаудың екі жолын айтты
Көкшетауда шенеуніктер пара алғаны үшін сотталған адамға жеңілдікпен баспана берген
WhatsApp желісінде жаңа функция пайда болды
Танзанияда лай көшкінінен 63 адам қаза тапты (видео)
"10 сағат ота жасады": Әнші Медеу Арынбаев талма ауруын қалай жеңгенін айтып берді
"Алматы алақандағыдай...": "Жаралы сезім" фильмінің актерлері 17 жылдан кейін алғаш рет сұхбат берді
Жігітпен билегені үшін отбасы қыздарын ескі наныммен жазалап, өлтірді
"ҰБТ-да пәтеріміз туралы сұрақ болған": Әли Оқапов анасының "10 бөлмелі" үйі туралы айтты
Росатом Қазақстанға екі атом электр станциясын салуды ұсынды
"Канн февтиваліне қатысатын кино": Тұрсынбек Қабатовтың әйелі кино түсірді
БАРЛЫҚ ЖАҢАЛЫҚТАР
Сұрақтар мен жауаптар
Cайтқа кіру
Ең танымал
Барлық айдарлар
Мақал-мәтелдер
49
Қазақтың салт-дәстүрлері
13
Эссе мен шығармалар жиынтығы
23
Нақыл сөздер
7
Жұмбақтар
2
Білім, ҰБТ
207
Денсаулық
192
Махаббат
18
Мерекелер
25
Тарих
54
Құттықтау тілектер
39
Сценарий
6
Үйлену тойы
13
Дін
81
Кино мен ТВ
2
Ұстаздарға
12
Танымал тұлғалар
90
Қазақ әдебиеті
121
Компьютер және интернет
17
Қазақстанның көрнекі жерлері
20
Әлем бойынша
38
Қоғам және саясат
70
Жануарлар және өсімдіктер
58
Жұлдызнама және жорамал
17
Түс жору
17
Ғылым және техника
48
Сән және сұлулық
48
Заңгерлік кеңес
16
Әртүрлі
249
Қаржы кеңесшісі
11
Ойындар
10
Монополия дегеніміз – бұл бір нәрсені өндіруге немесе сатуға, сондай-ақ бір нәрсені ерекше пайдалануға берілген айрықша құқық.
Монополияны сонымен қатар шаруашылықтың белгілі бір саласында үстемдік құру және максималды пайда алу мақсатында капиталдың шоғырлануы негізінде пайда болған ірі бірлестік деп те атайды. Монополия дегеніміз – қарапайым сөзбен айтқанда, қызмет көрсететін немесе белгілі бір өнім түрін өндірумен айналысатын компания үшін нарықта бәсекелестердің болмауы. Осының арқасында компания тұтынушылардың тілектерін ескерместен баға мен сапаға тікелей әсер ете алады.
Монополиялардың пайда болу себептері
Монополиялардың құрылуының басты себебі – бизнестің нарықты монополиялау арқылы максималды пайда алуға деген ұмтылысы.
Монополиялардың пайда болуына ықпал ететін қосымша факторлар:
Іс жүзінде монополиялар келесі түрлерге бөлінген:
Табиғи монополия бизнес тек бүкіл нарыққа қызмет көрсету арқылы ғана ұзақ мерзімді перспективада табысты болған кезде пайда болады. Әдетте, шаруашылық қызмет бастапқы кезеңде үлкен шығындарды талап етеді.
Табиғи монополия жағдайында кәсіпорындар бірыңғай өткізу ұйымына біріктірілді. Бұл ретте табиғи монополия субъектілері өндіретін тауарларды тұтынуда басқа тауарлармен алмастыруға болмайды.
Табиғи монополияның мысалдары: сумен жабдықтау жүйелері, теміржол тасымалы.
Жасанды монополия әдетте бірнеше кәсіпорынды біріктірген кезде жасалады.
Компаниялардың сөз байласуы тауар нарықтарындағы бәсекелестерді жоюға мүмкіндік береді.
Ашық монополия дегеніміз – бұл жалғыз жеткізушінің нарығы.
Ашық монополия кезінде бәсекелестер осы технологияны және осы өнімді өндіруді игергенге дейін жаңа технологияның немесе өнімнің пайда болуы нәтижесінде қалыптасатын уақытша жағдай бар.
Осылайша, ашық монополия қазіргі уақытта баламасы жоқ жаңа, инновациялық өнімдерді ұсынатын компанияларға тән.
Мемлекеттік (жабық) монополия дегеніміз – бұл заңнамалық кедергілердің көмегімен құрылған монополия, ол мыналарды анықтайды:
- монополия субъектісі (монополист);
- монополиялық нарықтың тауарлық шекаралары;
- оның қызметін бақылау және реттеу нысандары;
- бақылаушы органның құзыреті.
Осылайша, мемлекеттік (жабық) монополия бәсекелестерден заңмен қорғалған.
Мемлекеттік (жабық) монополия жағдайында шектеулер салық салуға, лицензиялауға, сертификаттауға, авторлық құқықтарға, патенттерге, ресурстарды иеленуге және пайдалануға бірегей құқықтарды беруге және т. б.-ға қатысты болуы мүмкін.
Көпұлтты мемлекет дегеніміз не?
Менеджмент дегеніміз не?