Соңғы ЖАҢАЛЫҚТАР
"Бұл құжаттардан толығымен бас тарту мүмкін емес" – ІІМ жүргізуші куәлігі туралы
"Жасырын түрде спираль қойды": Шымкенттегі интернатта мүгедек қызды зорлаған
Қазақстанда балалардың қайда екенін бақылауға болатын жүйе іске қосылмақ
Семей қаласына жаңа әкім тағайындалды
Ғалымдар коронавирустың британдық штаммының алғашқы фотосуретін көрсетті
Ақмола облысы мен Алматыда белгісіз адамдар Қытайдан келген қазақтарды көшеде соққыға жықты
Қазақстанда күн қайтадан жылынады
Шығыс Қазақстан облысында блок-бекеттер орнатылды
Қазақстандықтар ЕАЭО елдерінен зейнетақы ала алады
Ресейлік вакцина қатерлі ісікпен ауыратындарға қауіп төндіреді: Нұсқаулықта жаңа ескерту пайда болды
БАРЛЫҚ ЖАҢАЛЫҚТАР
Сұрақтар мен жауаптар
Сұрақ қою
Компьютер және интернет категориясындағы басқа сұрақтар
Сүйінші сұрау мәтіні бар ма?
1
2
1
1
1
Cайтқа кіру
Ең танымал
Барлық айдарлар
Мақал-мәтелдер
22
Қазақтың салт-дәстүрлері
5
Эссе мен шығармалар жиынтығы
21
Нақыл сөздер
7
Жұмбақтар
1
Білім, ҰБТ
197
Денсаулық
168
Махаббат
19
Мерекелер
21
Тарих
45
Құттықтау тілектер
43
Сценарий
7
Үйлену тойы
14
Дін
121
Кино мен ТВ
8
Ұстаздарға
16
Танымал тұлғалар
95
Қазақ әдебиеті
120
Компьютер және интернет
11
Қазақстанның көрнекі жерлері
9
Әлем бойынша
27
Қоғам және саясат
22
Жануарлар және өсімдіктер
48
Жұлдызнама және жорамал
17
Тағам рецептері
52
Түс жору
12
Ғылым және техника
21
Сән және сұлулық
57
Заңгерлік кеңес
15
Әртүрлі
109
Қаржы кеңесшісі
12
Ойындар
8
Сүйіншіге ұл туса бермегі көп,
Әзер болса астында аты қалған.
Қыз туғанда "қырсықтың келгені!" деп,
Қырын қарап еркегі жатып алған... -
деп суреттейді. Немесе "Қозы Көрпеш-Баян сұлу" жырында сүйінші сұрауға келген сақау кемпір дүниеге қыз келгенін жеткізгенде, қыз тудыға көңілі толмаған дүниеқор Қарабай сүйінші берудің орнына кемпірді сегіз өрме бұзау тіс қамшымен сабап, басын жарады.
Ақын осы арқылы қаражүрек, қатігез, мейірімсіз Қарабайдың сараңдығын әшкерелеп отыр.
Нәрестені атасына, нағашысына немесе әкесіне көрсетіп көрімдік алу дәстүрі де - ертеден ел ішіне кең таралған салт. Баланы қолына алып қуанышқа бөленген атасы:
Ақ тілек, ал ақ тілек!
Балбыраған бал білек.
Аулың толы мал, білек,
Атаңның тілін ал, білек.
Ақ тілек, ал ақ тілек,
Атаң кәрі шал, білек,
Отынға өзің бар, білек.
Ерте тұрып ерінбей,
Еңбек істе қар күреп... -
деп бата беріп, маңдайынан иіскейді. Көрімдікке ат мінгізу, шапан кигізу - ертедегі ел дәстүрі.
Сүйінші. Жас нәрестенің дүниеге келуі жанұя мүшелеріне, ата-анасына, ата-әжесіне, туған-туыстарына, нағашы жұртына үлкен қуаныш әкелген. Әкесі мен атасы отбасын асырау қамамыен мал соңында немесе аңда жүрген уақытта нәресте өмірге келсе, қуанышты хабарды жылдам жеткізу үшін ат ерттеп мініп, түзде жүрген атаныә немесе әкенің алдынан шығып, сүйіншісін сұрайтын болған.
Хабаршы сүйіншеге не сұраса соны беретін болған. Ол ең алдымен ат терлетіп қуанышты хабар жеткізушінің еңбегін бағалау болса, екіні жағынан, жақындықтың белгісі болып есептелген. Тіпті үстіндегі киімін, сауыт-сайманын, астындағы атын да сүйінші сұраушыға сыйға тартқан мырзалар өмірде кездеседі. Бұндай салт-дәстүр көбінесе бала көрмей жүріп, ұл бала туғанда соның құрметіне жасалатын болған.
Қазақтың көрнекті ақын қызы Фариза Оңғарсынова өзінің "Бабам қазақ" атты өлеңінде осы дәстүрді:
Бабам қазақ қаншама бала сүйген,
Мұрагерім болса деп мақсат қылып.
Ұл дауысы шыққанда қараша үйден
Атан сойып той қылған, ат шаптырып.